سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان، علی عمارلو در جلسه بررسی پیشرفت فنی احداث باغ ملی باریجه  و آنقوزه در زنجان، با بیان اینکه گیاه باریجه در یک واژه کلیدی به طلای کوهستان شهرت دارد، اظهارکرد: این گیاه علاوه بر نقش حفاظتی در اکوسیستم مراتع؛ صمغ آن دارای خواص درمانی و دارویی منحصربفردی بوده که متاسفانه به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و شرایط خاص زیستی و بیولوژیکی گیاه؛ در لیست گیاهان رو به انقراض کشور و دنیا  قرار دارد.

وی تصریح کرد: نظر به مزیت‌های اقتصادی و ارزآوری صادراتی  و نیز اثرات  حفاظتی از آب و خاک  توسط جنس فرولا  در کوهستان؛ توسعه کشت و کار آن به ‌صورت دیم و یا با حداقل آبیاری؛ از برنامه‌های امیدبخش تحقیقاتی و تولیدی و ترویجی کشور در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی می‌تواند باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان اظهارکرد: باریجه گیاهی عموما مونوکارپیک بوده و  تنها یک بار در دوره زیستی خود به گل  و بذر می‌رود و به دلیل شرایط دشوار تکثیر و همینطور برداشت‌های کنترل نشده؛ روش‌های برداشت و تیغ‌زنی  تهاجمی و غیرعلمی؛ متاسفانه در تهدید کامل به انقراض  قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه می‌توان با توسعه علمی کشت باریجه و آنقوزه در شرایط خشکسالی‌های جاری کشور؛ اقتصاد محلی مراتع؛ دیمزارها و روستاها را رونق بخشید؛ بر ضرورت توجه ملی به گیاهان دارویی اندمیک کشور و حفظ ذخایر ژنتیکی تاکید کرد. 

این استاد دانشگاه ضمن اشاره به ارزش افزوده گیاهان دارویی، گفت: باریجه و آنقوزه در زمره گیاهانی است که نیاز به آب چندانی نداشته و به لحاظ خواص دارویی صمغ و شیرابه و  کاربرد صنعتی آن؛  بازار فروش و تجارت قابل توجه جهانی داشته و از اقلام صادراتی ایران و برخی کشورهای منطقه به کشورهای اروپایی است. 

عمارلو با بیان اینکه در 15 سال گذشته در دانشگاه زنجان مطالعاتی متعدد در حوزه تنوع ژنتیکی و  ریزازدیادی باریجه انجام شده است، افزود: برخی مناطق کوهستانی بسیار محدود در زنجان جزو رویشگاه‌های  طبیعی گیاه باریجه و آنقوزه  به‌شمار می‌آید و جهت تجمیع و تمرکز مطالعات  مرتبط با جنس فرولا  در کشور و اجرای  طرح‌های مطالعات ملی مرتبط در شرایط نزدیک به رویشگاه مادر؛ باغ ملی باریجه و آنقوزه پس از اخذ موافقتها و مجوزهای استانی و ملی در مساحتی حدود نه هکتار در منطقه اکوتوریستی گاوازنگ زنجان  توسط دانشگاه زنجان با همکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان و اداره کل حفاظت از محیط زیست استان با حمایت و همراهی اتحادیه انجمن های گیاهان دارویی کشور؛ ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت جهاد کشاورزی، در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا  بر بام شهر زنجان طراحی و جانمایی شده است. 

وی ادامه داد: ایجاد کلکسیونی جامع و متمرکز از اکوتیپ‌های موجود باریجه و آنقوزه کشور و کشورهای باریجه خیز دنیا  جهت مطالعات زیستی از جمله  شناسایی تنوع ژنتیکی و متابولیتی در این جنس در راستای حفظ و حراست از این گونه‌های ارزشمند ملی؛ از اهداف پژوهشی و اجرایی طرح بوده و با تقارن و تلفیق با مزیتهای اکوتوریستی منطقه  گاوازنگ؛ امید است این باغ ملی به عنوان قطب تحقیقات و گنجینه ای از ژرم پلاسم باریجه و آنقوزه کشور در استان زنجان؛ راه اندازی شود. 

عمارلو خاطرنشان کرد: باریجه می‌تواند از نمادهای ملی توسعه علمی استان؛ به عنوان ظرفیت جدید گردشگری در  مجموعه تفریحی و اکوتوریستی گاوازنگ؛ مورد بهره برداری  و توسعه قرار گیرد.